Theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, người chưa thành niên từ 12 tuổi trở lên, có hành vi vi phạm hành chính, thì tùy theo tính chất, mức độ có thể bị xử phạt hoặc áp dụng biện pháp xử lý hành chính. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính về vi phạm hành chính do cố ý; người từ đủ 16 tuổi trở lên bị xử phạt vi phạm hành chính về mọi vi phạm hành chính.
Theo điều 134 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, ngoài những nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính theo quy định chung, việc xử lý đối với người chưa thành niên (dưới 18 tuổi) còn được áp dụng các nguyên tắc sau:
- Việc xử lý người chưa thành niên vi phạm hành chính chỉ được thực hiện trong trường hợp cần thiết nhằm giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội. Trong quá trình xem xét xử lý người chưa thành niên vi phạm hành chính, người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính phải bảo đảm lợi ích tốt nhất cho người chưa thành niên. Biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng chỉ được áp dụng khi xét thấy không có biện pháp xử lý khác phù hợp hơn.
- Khi xử lý người chưa thành niên vi phạm hành chính phải căn cứ khả năng nhận thức của người chưa thành niên về tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi vi phạm, nguyên nhân và hoàn cảnh vi phạm để quyết định việc xử phạt hoặc áp dụng biện pháp xử lý hành chính phù hợp.
- Khi áp dụng hình thức xử phạt, quyết định mức xử phạt đối với người chưa thành niên vi phạm hành chính phải nhẹ hơn so với người thành niên có cùng hành vi vi phạm hành chính. Theo đó, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi vi phạm hành chính, không áp dụng hình thức phạt tiền; người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi vi phạm hành chính bị phạt tiền, tiền phạt không quá 1/2 mức áp dụng với người thành niên.
Trường hợp người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi vi phạm hành chính bị phạt tiền nhưng không có tiền nộp phạt hoặc không có khả năng thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả thì cha mẹ hoặc người giám hộ phải thực hiện thay.
- Trong quá trình xử lý người chưa thành niên vi phạm hành chính, bí mật riêng tư của người chưa thành niên phải được tôn trọng và bảo vệ.
- Các biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính như nhắc nhở; quản lý tại gia đình, phải được xem xét áp dụng khi có đủ các điều kiện quy định; việc áp dụng biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính không được coi là đã bị xử lý vi phạm hành chính./.
Dương Công Luyện